Το Ιράν σε Αναβρασμό
του Σάββα Μιχαήλ (EEK)
Το παρακάτω κείμενο δημοσιεύτηκε πρόσφατα στον ιστότοπο RedMed.org σαν συνεισφορά στην συζήτηση στο Διεθνές Σοσιαλιστικό Κέντρο ‘Κριστιάν Ρακόφσκυ” για την αναταραχή στο Ιράν
1. 44 χρόνια από τη νίκη της Ιρανικής Επανάστασης που ανέτρεψε την τυραννία του Σάχη Ρεζά Παχλαβί, δίνοντας ένα ιστορικό πλήγμα στον ιμπεριαλισμό που έχει μεταμορφώσει τον γεωπολιτικό χάρτη της Μέσης Ανατολής, η Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν βρίσκεται μεταξύ σφύρας και άκμονος: ανάμεσα στο απειλητικό ιμπεριαλιστικό σφυρί και το αμόνι μιας εσωτερικής λαϊκής αναταραχής μετά τη δολοφονία της 22χρονης Κούρδισσας, Τζίνα Μαχσά Αμίνι, από την αστυνομία Ershad («Ηθική») του θεοκρατικού καθεστώτος.
Η διεθνής εργατική τάξη και όλα τα απελευθερωτικά και χειραφετητικά κινήματα πρέπει να υπερασπιστούν τον λαό του Ιράν ενάντια στον ιμπεριαλισμό και να σταθούν αλληλέγγυα στον ηρωικό αγώνα ενάντια στην καταπίεση, τη διαφθορά και την ανισότητα, για ψωμί και ελευθερία.
2. Κανείς δεν πρέπει να υποτιμά τους κινδύνους της ιμπεριαλιστικής παρέμβασης, επέμβασης και πολεμικής επίθεσης στο Ιράν σε κρίση. Ο πρόσφατος βομβαρδισμός από αμερικανο-ισραηλινά drones ενάντια σε ένα στρατιωτικό βιομηχανικό συγκρότημα στο Ισπαχάν, στις 28 Ιανουαρίου 2023, απέχει πολύ από το να είναι ένα ασήμαντο περιστατικό. Κανείς, επίσης, δεν μπορεί να είναι τυφλός στο γεγονός ότι στο Τελ Αβίβ υπάρχει τώρα η πιο ακροδεξιά, φασιστική κυβέρνηση συνασπισμού υπό τον Νετανιάχου, η οποία συνδυάζει το ρατσιστικό αποικιοκρατικό μίσος εναντίον του παλαιστινιακού λαού που απειλείται με μια νέα Νάκμπα, μια νέα βάναυση απέλαση από τα εδάφη του, με μια υστερική πολεμική κατά κύριο λόγο εναντίον του Ιράν.
Την παραμονή του βομβαρδισμού στο Ισπαχάν, στις 26 Ιανουαρίου, στην επίσκεψή του στην έδρα του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες και στις συζητήσεις του με τον γραμματέα του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ, ο Ισραηλινός Πρόεδρος Χέρτζογκ επέμεινε ότι «Η κρίση έχει ξεπεράσει τα σύνορα της Ουκρανίας και η ιρανική απειλή έχει φτάσει στην πραγματικότητα στις πόρτες της Ευρώπης» (Euronews). Πάνω σε αυτή τη «λογική», ο Χέρτζογκ ζήτησε από το ΝΑΤΟ και τις χώρες-μέλη του να επιβάλουν «οικονομικές, νομικές και πολιτικές κυρώσεις» καθώς και «μέτρα στρατιωτικής αποτροπής κατά του ιρανικού καθεστώτος».
Ο αμερικανικός ιμπεριαλισμός δεν έκρυψε ότι επιδιώκει την αλλαγή καθεστώτος στο Ιράν. Το φερέφωνο του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ, το Foreign Affairs τον Μάιο/Ιούνιο 2020, σε ένα άρθρο του Έρικ Έντελμαν, πρώην υφυπουργού για την Πολιτική Άμυνας των ΗΠΑ κατά την περίοδο 2005-2009, και του Ρέι Τέικεϊ, «λόγιου» της περσικής διασποράς, επέμεινε ότι στο Ιράν «παραμένει ένα επαναστατικό κίνημα που δεν θα συμβιβαστεί ποτέ με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Γι’ αυτό η καθεστωτική αλλαγή δεν είναι μια ριζοσπαστική ή απερίσκεπτη ιδέα, αλλά ο πιο ρεαλιστικός και αποτελεσματικός στόχος της πολιτικής των ΗΠΑ έναντι του Ιράν». Η παρέμβαση, η χειραγώγηση της αντιπολίτευσης και η προώθηση της δυναστείας των Παχλαβί στην εξορία υποστηρίζονται ανοιχτά και δημόσια.
Η αρχική προσπάθεια της κυβέρνησης Μπάιντεν να ξαναρχίσουν οι διαπραγματεύσεις ΗΠΑ-Ιράν για το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα, που ακυρώθηκε από τον Τραμπ, απέτυχε. Η έκρηξη, το 2022, του πολέμου δι’ αντιπροσώπων του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία επιδείνωσε τις εντάσεις με το Ιράν που θεωρείται σύμμαχος της Ρωσίας, παρέχοντας drones στον ρωσικό στρατό και πολιτική υποστήριξη στη Μόσχα. Στο νέο δόγμα Εθνικής Στρατηγικής Ασφαλείας των ΗΠΑ τον Οκτώβριο του 2022, μαζί με τη Ρωσία και την Κίνα ως «συστημικές απειλές» που πρέπει να νικηθούν, στοχοποιείται και το Ιράν.
3. Ο ιμπεριαλισμός προσπαθεί να εκμεταλλευτεί για τα δικά του στρατηγικά συμφέροντα την κρίση και τη μαζική δυσαρέσκεια στο Ιράν. Αλλά αυτό δεν σημαίνει καθόλου ότι δεν είναι θεμιτά τα παράπονα του λαού εναντίον του καθεστώτος και η εξέγερσή του για τα δικαιώματα των γυναικών, το ψωμί, την δουλειά και την ελευθερία ενάντια στη θεοκρατική καταπίεση και τη διαφθορά των προνομιούχων κυρίαρχων ελίτ, σε αντίθεση με την αυξανόμενη λαϊκή εξαθλίωση.
Σε αντίθεση με το «πράσινο κίνημα» του 2009 υπό την ηγεσία των αστικών δυνάμεων, αυτή τη φορά, είναι τα πιο φτωχά και καταπιεσμένα τμήματα της ιρανικής κοινωνίας στην πρώτη γραμμή του αγώνα.
Η σημερινή λαϊκή εξέγερση συνεχίζεται τώρα πάνω από πέντε μήνες. Παρά την άγρια καταστολή, ο αγώνας δεν έχει χάσει την ορμή του. Ο αριθμός των νεκρών φέρεται να είναι σχεδόν 600, περίπου 70 από αυτούς παιδιά. Ο αριθμός των συλληφθέντων αναφέρεται σχεδόν στις 20 χιλιάδες. Τα βασανιστήρια φαίνεται να είναι αχαλίνωτα. Σχεδόν δέκα αγωνιστές έχουν ήδη εκτελεστεί, πολλοί από αυτούς στο Βελουχιστάν, και πολλοί άλλοι είναι θανατοποινίτες, στην Τεχεράνη ή αλλού.
Παρ’ όλη αυτή τη βαρβαρότητα, ο αγώνας είναι ζωντανός και μάχιμος. Οι γυναίκες είναι στην πρώτη γραμμή και έχουν ήδη κερδίσει de facto το δικαίωμα να αγνοούν τον κανόνα της αναγκαστικής χιτζάμπ σε πολλές γειτονιές των μητροπολιτικών πόλεων. Αλλά θα ήταν εντελώς άστοχο να θεωρήσουμε την τρέχουσα εξέγερση ως γυναικείο κίνημα και μόνο. Η νεολαία, τόσο οι φοιτητές πανεπιστημιακής και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης όσο και η νεολαία των φτωχών γειτονιών, είναι εξαιρετικά δραστήρια σε περισσότερους από 160 οικισμούς, μικρούς και μεγάλους.
Η εργατική τάξη είναι επίσης αναπόσπαστο μέρος του αγώνα, αν και είναι δύσκολο να οργανωθούν απεργίες και καταλήψεις εργοστασίων/εργασιακών χώρων υπό συνθήκες σκληρής καταστολής και ανελέητων πολιτικών απολύσεων. Την τελευταία εβδομάδα του Ιανουαρίου 2023, χιλιάδες εργάτες πετρελαίου πραγματοποίησαν επιτυχημένες κινητοποιήσεις σε όλα σχεδόν τα διυλιστήρια, τα πετροχημικά εργοστάσια και τα γραφεία που σχετίζονται με την εθνική εταιρεία πετρελαίου. Αναμφίβολα, το γεγονός ότι οι μόνιμοι εργάτες της εταιρείας πετρελαιοειδών κατάφεραν να συντονίσουν μια πανεθνική απεργία την ώρα που το καθεστώς συλλαμβάνει εργάτες και περιορίζει την πρόσβαση στο διαδίκτυο αποδεικνύει ότι η απεργία αυτή ήταν μεγάλο επίτευγμα. Αναβίωσε ιστορικές μνήμες από την απεργία της προηγούμενης γενιάς εργαζομένων στο πετρέλαιο στο Αραβικό Χουζεστάν στο νοτιοδυτικό Ιράν που συνέβαλε στην ανατροπή του καθεστώτος του Σάχη στην Ιρανική Επανάσταση του 1979.
Τα άλυτα προβλήματα της ιρανικής επανάστασης, δεκαετίες κάτω από συνεχή ιμπεριαλιστική πίεση και μέσα στο ζουρλομανδύα μιας θεοκρατικής καταπιεστικής εξουσίας που εξολόθρευσε την Αριστερά (η οποία, προηγουμένως, ήταν η ουρά του ιμάμη Χομεϊνί και των μουλάδων), οξύνθηκαν. Κάτω από τον αντίκτυπο της εντεινόμενης παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης στην ολοένα και πιο ιδιωτικοποιημένη οικονομία της Ισλαμικής Δημοκρατίας και την επιδείνωση των συνθηκών διαβίωσης των φτωχών μαζών από τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν από τις ΗΠΑ και την ΕΕ, υπάρχει μια κλιμάκωση της κοινωνικής αναταραχής και των συγκρούσεων ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια.
Ανελέητα κύματα εξέγερσης των μαζών του Ιράν ξεδιπλώθηκαν, ξεκινώντας από τα τέλη του 2017. Στις 28 Δεκεμβρίου εκείνου του έτους, οι μάζες βγήκαν στο δρόμο σε ένδειξη διαμαρτυρίας ενάντια στο υψηλό κόστος ζωής, τη διαφθορά και άλλα οικονομικά προβλήματα. Ο Φεβρουάριος του 2018 είδε την εξέγερση των Ιρανών γυναικών στην Τεχεράνη και σε άλλες πόλεις κατά της αναγκαστικής χιτζάμπ. Ο Νοέμβριος 2018 είδε τους εργάτες του εργοστασίου ζάχαρης Haft-Tappeh να αγωνίζονται ενάντια στις συνθήκες κάτω από τις οποίες εργάζονταν για ένα διάστημα, με σημαντικότερο τις καθυστερήσεις στις πληρωμές μισθών. Έτσι, καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου από τα τέλη του 2017 έως τις αρχές του 2018, η ιρανική κοινωνία παρέμεινε σε αναβρασμό.
Ο Νοέμβριος του 2019 είδε την πιο διαδεδομένη μέχρι στιγμής από όλες τις προηγούμενες εξεγέρσεις, όταν οι μάζες βγήκαν στους δρόμους καίγοντας τράπεζες. Ήταν ακριβώς το αντίθετο από το «Πράσινο Κίνημα» του 2009. Το καθεστώς απάντησε ακόμη πιο βάναυσα για αυτόν τον λόγο. Εκατοντάδες δολοφονήθηκαν σε μια εξέγερση που κράτησε μόνο πέντε ή έξι ημέρες.
Ως εκ τούτου, η σημερινή λαϊκή εξέγερση, ένα κοινωνικό κίνημα που συνεχίζεται πάνω από πέντε μήνες, δεν είναι αναπάντεχη.
4. Υπάρχουν βέβαια σοβαροί κίνδυνοι για την έκβαση της εξέγερσης. Υπάρχει μια πτέρυγα της αστικής τάξης της που έχει επιλέξει να ζήσει στο εξωτερικό, ιδιαίτερα στις Ηνωμένες Πολιτείες, τον Καναδά, τη Μεγάλη Βρετανία και τη Γερμανία. Εκτός από μια αριστερή μειονότητα που αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη χώρα τη δεκαετία του 1980 κάτω από τον κίνδυνο αφανισμού, αυτή η διασπορά είναι ένα περιβάλλον του οποίου τα συμφέροντα συμπίπτουν σε μεγάλο βαθμό με το όνειρο των ιμπεριαλιστών να ανακαταλάβουν το Ιράν και να το κάνουν πυλώνα της ιμπεριαλιστικής κυριαρχίας στη Μέση Ανατολή, όπως επί του Σάχη, τις τρεις δεκαετίες μετά το πραξικόπημα της CIA κατά του Μοσαντέκ στις αρχές της δεκαετίας του 1950. Αυτή η διασπορά έχει τα χρήματα, τις οργανωτικές δομές, τους διανοουμένους και την εκμεταλλευτική παρόρμηση να πάρει την εξουσία σε περίπτωση που η Ισλαμική Δημοκρατία καταρρεύσει κάτω από την ακατανίκητη δύναμη της λαϊκής οργής.
Το λαϊκό κίνημα έχει, προς το παρόν, βαθιά δυσπιστία για μια λύση προωθημένη από τον ιμπεριαλισμό. Πολλές ενέργειες και δημοφιλή συνθήματα δείχνουν βαθιά ριζωμένο μίσος για τον Σάχη και τον γιο του, μια καρικατούρα που προσποιείται ότι είναι ο «κληρονόμος» του. Οι φοιτητές του Πανεπιστημίου της Τεχεράνης οργάνωσαν πρόσφατα μια ειδική δράση για να τιμήσουν τη νεολαία που απαγχονίστηκε από τον Σάχη μετά το πραξικόπημα της CIA το 1953. Ακόμη πιο σημαντική είναι η Ανακοίνωση που εξέδωσαν οι εργάτες πετρελαιοειδών στην απεργία τον Ιανουάριο του 2023, όπου μεταξύ άλλων πολύ σημαντικών προγραμματικών σημείων, απορρίπτουν ρητά, με προλεταριακή περιφρόνηση, την εξωφρενική πρόταση του Ρεζά Παχλαβί να αναγνωριστεί ως «ο συνήγορος του ιρανικού λαού που τον εκπροσωπεί στις συζητήσεις με τις διεθνείς δυνάμεις»!
Σε αυτή τη σημαντική δήλωση των εργαζομένων στο πετρέλαιο τα κύρια αιτήματα της εξέγερσης διατυπώνονται κατηγορηματικά με τους πιο ξεκάθαρους ταξικούς όρους:
«Τι λέμε εμείς, οι εργαζόμενοι στο πετρέλαιο του Ιράν;
Για την τρέχουσα σοβαρή κατάσταση έχουμε μιλήσει εμείς οι εργάτες στο πετρέλαιο στη δήλωσή μας της 21ης Ιανουαρίου. Σε αυτή τη δήλωση, υπογραμμίσαμε τα αιτήματά μας για ελευθερία διαμαρτυρίας, συγκέντρωσης, απεργίας, διαδηλώσεων και την ελευθερία οργάνωσης πολιτικών κομμάτων.
Απαιτήσαμε να σταματήσει η καταπίεση, η ταπείνωση και οι διακρίσεις κατά των γυναικών.
Τονίσαμε την αναγκαιότητα ίσων δικαιωμάτων για όλους τους πολίτες της χώρας, ανεξαρτήτως πεποιθήσεων, θρησκείας, εθνότητας, φύλου και την εξάλειψη κάθε διάκρισης και ανισότητας στην κοινωνία.
Είπαμε ότι πρέπει να σταματήσουν οι επιθέσεις των δυνάμεων ασφαλείας, ότι κανείς δεν πρέπει να βρίσκεται στη φυλακή λόγω των απόψεών του.
Ζητάμε την άμεση και άνευ όρων απελευθέρωση όλων των συλληφθέντων και την κατάργηση της θανατικής ποινής. Πιστεύουμε ότι η εκτέλεση είναι κρατική δολοφονία».
Ακολουθεί η προαναφερθείσα απόρριψη της εξωφρενικής αξίωσης του γιου του πρώην Σάχη να αναγνωριστεί ως… ο «πολιτικός συνήγορος όλων των Ιρανών». Στη συνέχεια, η Ανακοίνωση ολοκληρώνεται με ένα μεγάλο εμπνευσμένο κάλεσμα για αγώνα για την εργατική εξουσία και την κοινωνική χειραφέτηση:
«Δεν δεχόμαστε καμία εξουσία πάνω από τα κεφάλια μας, ούτε στη δουλειά ούτε στη ζωή. Επιθυμία μας είναι να δημιουργήσουμε εργατικά συμβούλια και συλλογική διαχείριση της κοινωνίας. Η δήλωση αυτών των ελάχιστων αιτημάτων είναι το πρώτο βήμα για την άσκηση της συλλογικής βούλησης του λαού μας να ενωθεί και να διαμορφώσει τη μοίρα και το μέλλον μας.
Εργάτες! Η κατάσταση είναι σοβαρή. Ενότητα, ενότητα!
Η έμφασή μας εξακολουθεί να είναι στις πανεθνικές απεργίες».
Όχι μόνο οι εργάτες πετρελαίου του Ιράν, αλλά όλοι οι ταξικοί εργάτες και αγωνιστές για την ελευθερία, το σοσιαλισμό και το κομμουνιστικό μέλλον της ανθρωπότητας, προσυπογράφουν αυτήν την προοπτική και το πρόγραμμα. Είναι ο μόνος τρόπος για να ενωθούμε, να οργανωθούμε σε εθνικό και διεθνές επίπεδο και να αγωνιστούμε για να νικήσουμε τον ιμπεριαλισμό, την αστική αντίδραση και τον θεοκρατικό φανατισμό, να εκπληρώσουμε τα ανολοκλήρωτα καθήκοντα της Ιρανικής Επανάστασης του 1979 και να δούμε να ανατέλλει εκ νέου η Αυγή της παγκόσμιας ανθρώπινης χειραφέτησης, ο παγκόσμιος Σοσιαλισμός!
Φεβρουάριος 2023
Πηγή : Νέα Προοπτική