Ιμπεριαλιστής είναι οι ΗΠΑ και το δολάριο!
Ο πόλεμος Ρωσίας – Ουκρανίας υπό το πρίσμα του πολυετούς μαινόμενου παγκόσμιου εμπορικού-νομισματικού πολέμου
της Μαργαρίτας Κουτσανέλλου
Παράλληλα με τον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας, μαίνονται ταυτόχρονα και πολλοί άλλοι πόλεμοι, πολλών ειδών και διαφορετικών επιπέδων, αναπόφευκτοι, ενίοτε και αναγκαίοι. Ο πόλεμος των αναλύσεων και των θεωριών είναι ένας από αυτούς, χωρίς τον οποίο μάλιστα, κανείς δεν θα μπορούσε να σχηματίσει άποψη, να πάρει θέση και κυρίως να δράσει.
Από τότε που ξεκίνησε ο Ρωσο-Ουκρανικός πόλεμος με τη ρωσική επίθεση στην Ουκρανία, η διεθνής και εγχώρια αριστερά σε μεγάλο βαθμό έσπευσε να αποστασιοποιηθεί από στις δυνάμεις που στην ουσία συγκρούονται επί του ουκρανικού εδάφους, οι οποίες είναι, οι ΗΠΑ-ΝΑΤΟ-ΕΕ από τη μία πλευρά και η Ρωσία από την άλλη (με την Κίνα να θεωρείται σύμμαχος της Ρωσίας, αλλά προς το παρόν να παραμένει στο παρασκήνιο), χαρακτηρίζοντας αυτές τις γεωπολιτικές δυνάμεις αμφότερες ιμπεριαλιστικές. Στο συγκεκριμένο σημείο επικεντρώνεται μία αρκετά σοβαρή πολιτική αντιπαράθεση με την ανάλυση που λέει ότι (χωρίς αυτό να σημαίνει κατά κανένα τρόπο ότι επικροτεί κανείς το πουτινικό καθεστώς) σε καμία περίπτωση δεν συνιστά ορθή πολιτική θέση η τήρηση ίσων αποστάσεων μεταξύ των συγκρουόμενων γεωπολιτικών δυνάμεων, καθώς ο χαρακτηρισμός της Ρωσίας ως ιμπεριαλιστικής δύναμης είναι ατυχής και εσφαλμένος, αφού συγχέει την έννοια του ιμπεριαλισμού κατά Λένιν, με τη στρατιωτική επιθετικότητα της πουτινικής Ρωσίας. Επιθετικότητα η οποία στη συγκεκριμένη συγκυρία εμφανίζεται ως επεκτατική, δεν συνιστά παρόλα αυτά σε μεγάλο βαθμό -και αυτό ομολογείται από πολλές πλευρές- παρά κίνηση αμυντική. Τα επιχειρήματα εκατέρωθεν πέφτουν βροχή και οι αποδείξεις τους αναζητούνται κυρίως σε επιμέρους στοιχεία που συγκροτούν τα διάφορα γεγονότα της συγκεκριμένης πολεμικής σύρραξης. Αν για παράδειγμα ο Πούτιν είναι ή δεν είναι αντιφασίστας, αν η Ουκρανία βρίσκεται υπό τον έλεγχο νεοναζί, αν οι ρωσόφωνοι είναι κομμουνιστές και πολλά άλλα.
Εδώ θα επιχειρήσουμε να αναζητήσουμε αντικειμενικά τεκμήρια για τη διάγνωση της πραγματικής φύσης των συγκρουόμενων δυνάμεων στο Ρωσο-Ουκρανικό πόλεμο, αντλώντας επίσημα στοιχεία από την πολιτικοοικονομική σφαίρα. «Γιατί η απόδειξη του αληθινού ή πιο σωστά: του αληθινού ταξικού χαρακτήρα του πολέμου», δεν περιέχεται φυσικά στη διπλωματική ιστορία του πολέμου, ή στον πόλεμο της προπαγάνδας, αλλά στην «ανάλυση της αντικειμενικής κατάστασης των κυρίαρχων τάξεων σε όλες τις εμπόλεμες Δυνάμεις», που σημαίνει ότι πρέπει να δούμε «το σύνολο των στοιχείων για τις βάσεις της οικονομικής ζωής όλων των εμπόλεμων Δυνάμεων και όλου του κόσμου». (Λένιν, Ιμπεριαλισμός, ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού, τομ. 27, σελ. 310). Αν και ευνόητο, πρέπει να καταστεί σαφές εκ προοιμίου, ότι ένα απλό αρθρογράφημα μέχρι ενός σημείου μόνο θα μπορούσε να αναπτύξει την αναγκαία επιχειρηματολογία και δεν διεκδικεί σε καμία περίπτωση τις δάφνες κάποιας ακαδημαϊκής ανάλυσης στην πολιτική οικονομία. Αυτό δεν συνιστά βεβαίως αδυναμία. Επίσης, πρέπει να καταστεί σαφές ότι το ενδιαφέρον της έρευνάς μας επικεντρώνεται στο ζήτημα της εξαγωγής κεφαλαίων, ως το ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της μετεξέλιξης μίας καπιταλιστικής οικονομίας σε ιμπεριαλιστική και δεν θα μπορούσε να εξαντλήσει το ζήτημα του ιμπεριαλισμού συνολικά.
Η διασυνοριακή κίνηση κεφαλαίων εν τούτοις, πρέπει να αποσαφηνιστεί ότι συνιστά βασικό και όχι περιφερειακό κριτήριο για οποιαδήποτε ανάλυση αφορά στον ιμπεριαλισμό.
Τι είναι η εξαγωγή κεφαλαίων και η σχέση της με τον ιμπεριαλισμό
Αν επιλέξουμε τον ορισμό που δίνεται στη Μεγάλη Σοβιετική Εγκυκλοπαίδεια, εξαγωγή κεφαλαίων είναι η μεταφορά κεφαλαίων σε μία άλλη χώρα από τη χώρα στην οποία έχει την έδρα του ο καπιταλιστής (κεφαλαιοκράτης), με σκοπό τη συστηματική αποκόμιση υπεραξίας από την επένδυσή του, αλλά και για πολιτικούς λόγους. Σύμφωνα με το ίδιο λήμμα, η εξαγωγή κεφαλαίων παρουσιάζεται με δύο μορφές: το κεφάλαιο που κατευθύνεται σε παραγωγικές επενδύσεις και το κεφάλαιο επενδύσεων χαρτοφυλακίου (χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο / τραπεζικός, κρατικός δανεισμός). Οι παραγωγικές επενδύσεις αφορούν στη βιομηχανία, τη γεωργία, τις μεταφορές, το εμπόριο και άλλα επιχειρηματικά σχέδια και είναι γνωστές ως Άμεσες Ξένες Επενδύσεις (Foreign Direct Investments). Οι επενδύσεις χαρτοφυλακίου αφορούν την αγορά κοινών μετοχών και χρεωστικών τίτλων, όπως τραπεζογραμμάτια, ομόλογα και χρεόγραφα. Συνήθως υποκρύπτουν την εξαγωγή κεφαλαίων με την κάλυψη του εθνικού κράτους, κάτω από το φόβο ενδεχόμενης εθνικοποίησής τους. Η εξαγωγή κεφαλαίων συνιστά πρωτεύον οικονομικό εργαλείο που χρησιμοποιείται από το νεοαποικισμό.
Ας επιχειρήσουμε εν συνεχεία να θυμηθούμε λίγο τη σχέση ιμπεριαλισμού – εξαγωγής κεφαλαίων με τη βοήθεια ενός άρθρου του Ριζοσπάστη από το 2001: 1
«Για τον παλιό καπιταλισμό, που κυριαρχούσε απόλυτα ο ελεύθερος συναγωνισμός, χαρακτηριστική ήταν η εξαγωγή εμπορευμάτων. Για το νεότατο καπιταλισμό όπου κυριαρχούν τα μονοπώλια, έγινε χαρακτηριστική η εξαγωγή κεφαλαίου». (Λένιν, Ο ιμπεριαλισμός ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού, Άπαντα, τ. 27, σελ. 364).
Ο Λένιν μιλά για «νεότατο καπιταλισμό», αφού το συγκεκριμένο έργο είναι γραμμένο στις αρχές του 20ού αιώνα, όταν ολοκληρώθηκε το πέρασμα από τον προμονοπωλιακό καπιταλισμό στον ιμπεριαλισμό. Βεβαίως, δε σταματά να γίνεται εξαγωγή εμπορευμάτων και μάλιστα να υπάρχει οξύτατος ανταγωνισμός μεταξύ των ιμπεριαλιστικών κρατών και των ιμπεριαλιστικών κέντρων, ως προς την κατάκτηση αγορών σε παγκόσμια κλίμακα. Αλλά η εξαγωγή κεφαλαίων γίνεται πιο σπουδαίο χαρακτηριστικό γνώρισμα, αποκτά πρωτεύοντα ρόλο του καπιταλισμού στο ιμπεριαλιστικό του στάδιο, σε σχέση με την εξαγωγή εμπορευμάτων.»
Ποια είναι τα σύγχρονα ιμπεριαλιστικά κράτη σύμφωνα με τα παραπάνω;
Στο σύγχρονο οικονομικό περιβάλλον, για να εντοπίσουμε τα ιμπεριαλιστικά κέντρα, δεν έχουμε παρά να αναζητήσουμε τα καπιταλιστικά εκείνα κράτη που εξάγουν κεφάλαια (εκτός από εμπορεύματα) και σε ποιο βαθμό. Με άλλα λόγια, δεν έχουμε παρά να αναζητήσουμε στοιχεία για το ποιες καπιταλιστικές οικονομίες βρίσκονται στην κορυφή του καταλόγου των Άμεσων Ξένων Επενδυτών (ΑΞΕ), γνωστών στην παγκόσμια γλώσσα των οικονομικών ως FDI (Foreign Direct Investors), αλλά βεβαίως και των διακρατικών συναλλαγών που αφορούν τον εξωτερικό δανεισμό ως μορφή ξένης επένδυσης (τοκιζόμενα κεφάλαια μεταφερόμενα από τη δανείστρια χώρα προς τη δανειζόμενη).
Άμεσες Ξένες Επενδύσεις
Διαβάζουμε στην επίσημη ιστοσελίδα του ΟΟΣΑ ότι το δεύτερο εξάμηνο 2020 και πρώτο εξάμηνο 2021, οι κορυφαίες χώρες παγκοσμίως σε εκροές Άμεσων Ξένων Επενδύσεων προς άλλες χώρες, ήταν οι ΗΠΑ με 332 δισεκατομμύρια δολάρια, η Ιαπωνία με 124 και οι Κάτω Χώρες (Ολλανδία) με 90 δισεκατομμύρια.Ας συνεχίσουμε όμως λίγο την έρευνά μας.
Μένοντας πάντα στα στοιχεία από τον ΟΟΣΑ, μελετάμε τις οικονομικές εκθέσεις του, με τίτλο FDI IN FIGURES (οι Άμεσες Ξένες Επενδύσεις με αριθμούς), οι οποίες εκδίδονται περιοδικά και παραθέτουν εξαντλητικά στοιχεία και στατιστικές για τη διασυνοριακή κίνηση των κεφαλαίων. Στο τεύχος Οκτωβρίου 2021, πληροφορούμαστε όπως είπαμε και παραπάνω, ότι μεταξύ των χωρών για τις οποίες δίνονται στοιχεία, οι ΗΠΑ (χωρίς να ασχοληθούμε με τους ΝΑΤΟϊκούς συμμάχους της) εμφανίζουν 101 δισεκατομμύρια δολάρια το δεύτερο εξάμηνο του 2020 και 231 δισεκατομμύρια δολάρια εξαγωγή κεφαλαίων το πρώτο εξάμηνο του 2021, σύνολο 332 δισεκατομμύρια δολάρια.
Αντίστοιχα, την ίδια περίοδο η Ρωσία ως Άμεσος Ξένος Επενδυτής εξάγει κεφάλαια συνολικού ύψους 23 δισ!! (βλέπε πίνακα που ακολουθεί). Είναι προφανές ότι δεν συγκρίνονται τα μεγέθη μεταξύ των δύο οικονομιών, όπως επίσης είναι εμφανές ότι η Ρωσία απουσιάζει σταθερά από την ομάδα των κορυφαίων ιμπεριαλιστικών οικονομιών.
Πηγή: https://www.oecd.org/investment/investment-policy/FDI-in-Figures-October-2021.pdf
Αντίστοιχα, τη διετία 2017-2018, σύμφωνα πάντα με τις ίδιες εκθέσεις, με στατιστικές και στοιχεία για τις εισροές και εκροές των Άμεσων Ξένων Επενδύσεων (Foreign Direct Investments – FDI), οι μεγαλύτερες πηγές εκροών ΑΞΕ (FDI) ήταν η Ιαπωνία, η Κίνα και η Γαλλία. Οι ΗΠΑ, οι οποίες είναι συνήθως ο μεγαλύτερος ξένος επενδυτής (και αντίστοιχα ο μεγαλύτερος αποδέκτης Άμεσων Ξένων Επενδύσεων) κατέγραψε το πρώτο μισό του 2018 αρνητικό αριθμό ΑΞΕ, επανακτώντας όμως στη συνέχεια την ηγεμονική θέση της, ως ο μεγαλύτερος Άμεσος Ξένος Επενδυτής και εκείνη τη χρονιά με συνολικό.
Με εξαίρεση την Κίνα (η οποία συγκαταλέγεται στους συμμάχους της Ρωσίας), οι συγκρίσεις μεταξύ των δύο καπιταλιστικών αντιπάλων ΗΠΑ – ΡΩΣΙΑΣ ως προς το κρίσιμο για την αξιολόγηση μίας καπιταλιστικής οικονομίας ως ιμπεριαλιστικής κριτήριο της εξαγωγής κεφαλαίων, δεν αφήνει πολλά περιθώρια αμφισβήτησης για το ποιος είναι ιμπεριαλιστής και κατά πόσο ένας στρατιωτικός επεκτατισμός, όπως αυτός της Ρωσίας, που αποσκοπεί, και αυτό επαναλαμβάνουμε ομολογείται από πολλές πλευρές, στη χαλάρωση του ιμπεριαλιστικού κλοιού από τη Δύση συνιστά «ιμπεριαλισμό».
Πηγή: https://www.oecd.org/investment/FDI-in-Figures-April-2019.pdf
Πηγή: https://www.statista.com/statistics/273931/largest-direct-investors-worldwide/
ΗΠΑ – Εξαγωγή κεφαλαίων υπό τη μορφή διακρατικού δανεισμού
Δεν θα χρειαστεί να μακρηγορήσουμε για να πείσουμε ποιος είναι ο απόλυτος κυρίαρχος –έστω και ευρισκόμενος σε αναπόδραστη παρακμή– όσον αφορά την εξαγωγή κεφαλαίων υπό τη μορφή δανεισμού στις αναπτυσσόμενες χώρες στο όνομα της καταπολέμησης της φτώχιας. Αρκούμαστε στην αναφορά στην Παγκόσμια Τράπεζα με έδρα την Ουάσιγκτον και των «ευαγών» ιδρυμάτων της, όπως το ΔΝΤ και τους γαλαξιακούς ποταμούς δολαρίων με τους οποίους χειραγωγούνται ολόκληρα κράτη του λεγόμενου αναπτυσσόμενου, τρίτου κόσμου. Πακτωλούς ενός υπερεκτιμημένου χρήματος με τους οποίους επιβάλλονται οι ασύδοτοι κανόνες της ελεύθερης αγοράς, με τους οποίους οι ΗΠΑ αφαιμάσσουν οικονομικά και καταδυναστεύουν πολιτικά τους λαούς της υφηλίου.
Capital Flights από τη Ρωσία με αγάπη!
Η φυγή κεφαλαίων δεν συνιστά εξαγωγή κεφαλαίων!
Φυγή κεφαλαίων είναι η μεταφορά περιουσιακών στοιχείων που εκφράζονται σε εθνικό νόμισμα σε περιουσιακά στοιχεία που εκφράζονται σε ξένο νόμισμα, είτε στο εσωτερικό είτε στο εξωτερικό, με τρόπους που δεν αποτελούν μέρος των συνήθων εμπορικών συναλλαγών. Έτσι, τα περιουσιακά στοιχεία που μεταφέρονται στο εξωτερικό σε τραπεζικούς λογαριασμούς ή σε ξένους τίτλους που υπερβαίνουν τη συνήθη διαφοροποίηση του κεφαλαίου, συνιστούν φυγή κεφαλαίων, όπως και η δραστηριότητα των κατοίκων της ημεδαπής σε κατοχή ή συσσώρευση ξένου συναλλάγματος (δολάρια), αντί του εγχώριου νομίσματος (ρούβλι εν προκειμένω).
Για να το πούμε απλά, οι Ρώσοι ολιγάρχες δεν ενεργούν εξαγωγή κεφαλαίων όταν αποθησαυρίζουν τα κέρδη τους σε ασφαλείς τράπεζες του εξωτερικού και των φορολογικών παραδείσων.
Προφανώς, μία ολιγόλογη ανάλυση του Ρωσο-Ουκρανικού πολέμου σε ένα απλό άρθρο δεν θα μπορούσε να εκταθεί σε βάθος και να συμπεριλάβει πλήθος παραμέτρων, πολιτικών, οικονομικών, κοινωνικών, τα οποία μεγεθύνουν τον όγκο συμπερασμάτων και προβληματισμών και μπορούν να προσθέτουν είτε επιβεβαιώσεις, είτε επιφυλάξεις στους διάφορους συλλογισμούς που παράγονται.
Γεγονός όμως είναι ότι όσο και αν ανασκαλίσει κάποιος τα οικονομικά στοιχεία δεν μπορεί να τεκμηριώσει ότι οι ΗΠΑ και οι ΝΑΤΟϊκοί σύμμαχοί της μπορούν να εξομοιωθούν στην πολιτικοοικονομική σφαίρα με το Ρωσικό κράτος, που ούτε ιμπεριαλιστικό μπορεί να χαρακτηρισθεί, ούτε με την αστική δημοκρατία διοικείται. Η έρευνα και συζήτηση γύρω από το θέμα του ιμπεριαλισμού και σε τι τον διαφοροποιεί από επεκτατικές στρατηγικές πρέπει να συνεχιστεί για να γίνει περισσότερο κατανοητή και η θεωρία, αλλά και για να επιτευχθεί η ορθή αντίληψη των σύγχρονων ιστορικών γεγονότων. Το άρθρο αυτό φιλοδοξεί απλώς να θέσει ερωτήματα και να συμβάλει στη διασάλευση βεβιασμένων ή και υστερόβουλων βεβαιοτήτων που δυστυχώς εκφέρονται με μεγάλη ευκολία, προκαλώντας καθοριστική για την ταξική πάλη σύγχυση.
Πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι άλλο πράγμα είναι η εξαγωγή κεφαλαίων, δηλαδή οι επενδυτικές κινήσεις επιχειρήσεων σε άλλες χώρες από αυτή της έδρας τους, αναζητώντας σε αυτές κερδοσκοπικές ευκαιρίες, και άλλο πράγμα είναι οι καταναλωτικές δαπάνες του έκλυτου βίου και οι δυσθεώρητες καταθέσεις στο εξωτερικό και στους φορολογικούς παραδείσους των περίφημων Ρώσων ολιγαρχών, οι οποίοι τόσο συζητιούνται για να κερδίσει η Δύση την κοινή γνώμη, ότι δήθεν τα βάζει μαζί τους με την πολεμική και τις κυρώσεις εναντίον των ίδιων και της Ρωσίας.
Η Γεωπολιτική των νομισμάτων – Η ηγεμονία του δολαρίου στο τέλος της – Ένας απεγνωσμένος πόλεμος της παρακμασμένης παγκόσμιας υπερδύναμης των ΗΠΑ
Μία από τις βασικές λειτουργίες ενός νομίσματος όπως γνωρίζουμε είναι η χρήση του ως μέσο αποθήκευσης αξίας για την αποταμίευση το οποίο μπορεί να αποταμιευθεί και να ανακτηθεί στο μέλλον χωρίς σημαντική απώλεια της ανταλλακτικής του δύναμης. Η εμπιστοσύνη σε ένα νόμισμα, εν προκειμένω η εμπιστοσύνη στο δολάριο, καταρχήν απηχούσε μέχρι σήμερα τη γεωπολιτική ηγεμονία των ΗΠΑ, ενώ το είχε καταστήσει ως το αδιαμφισβήτητο παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα.
Το 2021 το δολάριο αποτελούσε το 60% των παγκόσμιων επίσημων αποθεματικών. Το 2000 το ποσοστό αυτό ανερχόταν σε 71%. Ακολουθούν σήμερα σε ποσοστά, το ευρώ με 21%, το ιαπωνικό YEN με 6%, η βρετανική λίρα με 5% και το κινεζικό renminbi με 2%.
Να κάνουμε εδώ το συλλογισμό για να αντιληφθούμε τη διαφορά, ότι δεν υπήρξε το ρούβλι ποτέ, παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα. Η Ρωσία συνιστά πράγματι μία παγκόσμια δύναμη, η οποία λειτουργεί ως το αντίπαλο δέος της Δυτικής συμμαχίας, αυτό δεν την καθιστά όμως αντίστοιχα δύναμη ιμπεριαλιστική.
Όσο για τις ενδοκαπιταλιστικές συγκρούσεις, τα τελευταία είκοσι χρόνια η διαφοροποίηση των νομισματικών αποθεμάτων καλπάζει ολοταχώς με διαρκή και ολοένα επιταχυνόμενη πτώση των ποσοστών του δολαρίου. Δεν είναι κάτι που δεν ξέρουμε το γεγονός ότι το ποιος είναι ο ηγεμόνας, το δείχνει ποιου το νόμισμα χρησιμοποιείται ως παγκόσμιο αποθεματικό. Δεν είναι κάτι που δεν ξέρουμε, ότι του ποιου η ηγεμονία κλονίζεται φαίνεται από του ποιου το νόμισμα κινδυνεύει να πέσει από το θρόνο του παγκόσμιου αποθεματικού. Αυτό συνέβη στην Ισπανία το 16ο αιώνα, στην Ολλανδία το 17ο, στη Γαλλία το 18ο και στη Μ. Βρετανία το 19ο.
Οι ΗΠΑ υπήρξαν ο μεγαλύτερος εξαγωγέας κεφαλαίων και εξακολουθούν να είναι. Όπως αντίστοιχα είναι και ο μεγαλύτερος υποδοχέας Άμεσων Ξένων Επενδύσεων. Η ασύλληπτου όγκου εισροή και εκροή κεφαλαίων στην αμερικανική οικονομία βασίζεται στο προνόμιο ότι εκδίδει το παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα. Αν και είναι η πιο υπερχρεωμένη οικονομία του πλανήτη, διαθέτει το πολιτικό υπερόπλο να πληρώνει το χρέος της με το δικό της νόμισμα, το οποίο με την ιμπεριαλιστική επιβολή της μπορεί να εκδίδει αφειδώς. Ωστόσο ο πληθωρισμός δεν αφήνει πια πολλά περιθώρια μεταφοράς στο μέλλον του τεράστιου ελλείματος που σωρεύεται. Το δημόσιο χρέος των ΗΠΑ είναι στο συντριπτικό του ποσοστό εξωτερικό.
Η γεωπολιτική ηγεμονία του μέγα ιμπεριαλιστή ΗΠΑ, η οποία είναι και ο λόγος που τόσες πολλές χώρες επιλέγουν να χρησιμοποιούν το δολάριο ως αποθεματικό νόμισμα αμφισβητείται. Οι συντονισμένες ενέργειες αναδυόμενων οικονομιών να αποδεσμεύσουν τις νομισματικές συναλλαγές τους και τα αποθέματά τους από το δολάριο πυκνώνουν όλο και περισσότερο.
Οι οικονομικές εμπορικές συμφωνίες των χωρών της Ασίας (Κίνα, Ινδία, Αυστραλία κ.λπ.), συνιστούν αδυσώπητο οικονομικό πόλεμο για τις ΗΠΑ, οι οποίες αναζητούν απεγνωσμένα νέες αγορές, μέσω των οποίων το εξασθενημένο και παραπαίον δολάριο θα καταφέρει να επανακτήσει την οικονομική και πάνω απ’ όλα την πολιτική του ισχύ, δίνοντας παράταση στον επιθανάτιο ρόγχο της παγκόσμιας υπερδύναμης. Ο κατακερματισμός της Ρωσίας και η αποικιοποίησή της θα ωφελούσε πολλαπλά τον ιμπεριαλιστή ΗΠΑ που ασφυκτιά εξαιτίας της ανήκεστης χρεοκοπίας του χρηματοπιστωτικού καπιταλισμού.
Πολλά πρέπει να πούμε ως κομμουνιστές για τη μετασοβιετική Ρωσία και τον βοναπαρτιστή, αντικομουνιστή, ολιγάρχη Πούτιν, ο οποίος αναζητά και αυτός τρόπους για να αναζωογονήσει το ρούβλι, προσπαθώντας να το συνδέσει για παράδειγμα με τον χρυσό, χωρίς αυτό όμως να υπάρχει η παραμικρή δυνατότητα να λειτουργήσει. Να συγκαταλέγουμε όμως τη Ρωσία στις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις και να κρατάμε με αυτή τη δικαιολογία, ίσες αποστάσεις από τους πραγματικούς εμπλεκόμενους στο Ρωσο-Ουκρανικό πόλεμο, συνιστά πολιτικό σφάλμα, καθώς αφοπλίζει τις ταξικές δυνάμεις, διευκολύνοντας στην πολεμική του, το μόνο ιμπεριαλιστή ΗΠΑ-ΝΑΤΟ-ΕΕ.
Υποσημειώσεις
| ↑1 | Η εξαγωγή κεφαλαίου στον ιμπεριαλισμό https://www.rizospastis.gr/story.do?id=692759 |
|---|
Πηγή : Νέα Προοπτική